Een duale leerling op de werf – Wat is je rol als zelfstandige?

In de bouwsector gelden duidelijke regels voor de veiligheid en het welzijn van jongeren op het werk. Zodra jij als zelfstandige een jongere laat meewerken, word je in de welzijnsreglementering beschouwd als werkgever. Je moet dan – samen met de school en de jongere zelf – rekening houden met deze welzijnsregels. We hebben een overzicht gemaakt van de belangrijkste aandachtspunten bij duaal leren in het Nederlandstalig onderwijs (Vlaanderen en Nederlandstalig Brussel), zodat jij zo’n leerling veilig en correct kan laten meewerken op de werf. 

  • Check of je erkend bent als leerwerkplek via app.werkplekduaal.be.
  • Stel een mentor aan – bij een eenmanszaak ben je dat zelf.
  • Sluit een overeenkomst met school en leerling:
    • OAO (bezoldigd) → jij bent verantwoordelijk voor verzekering, welzijn en begeleiding
    • SAO (onbezoldigd) → school regelt de verzekering, jij blijft verantwoordelijk voor veiligheid.
  • Sluit je aan bij een externe dienst voor preventie (EDPB) voor hulp bij risicoanalyse, gezondheidstoezicht, arbeidsongevallen, enz.
  • Voer een risicoanalyse uit van de werkplek (voor de start van de overeenkomst).
  • Sluit een arbeidsongevallenverzekering af (bij een OAO)
  • Plan een overleg met de leerling en de trajectbegeleider van de school.
  • Regel gezondheidstoezicht als de leerling een veiligheidsfunctie uitoefent of een activiteit doet met welbepaald risico, of jonger dan 18 is, of nachtarbeid doet, of arbeid doet die normalerwijze verboden is (zie verbod/uitzondering).
  • Controleer of de leerling in orde is met de verplichte basisveiligheidsopleiding (BVO) - anders moet dit georganiseerd worden.
  • Voorzie een onthaalmoment met duidelijke uitleg over veiligheid, PBM’s, noodprocedures, werkkledij…
  • Zorg voor:
    • werkkledij en PBM’s (helm, schoenen, gehoorbescherming...);
    • heldere instructies bij gebruik van machines of arbeidsmiddelen;
    • veilige werkpost.
  • Zorg voor begeleiding en opvolging van de duale leerling - werk samen met de trajectbegeleider van de school.
  • Bied begeleiding bij elke stap en wees aanspreekpunt op de werf.
  • Een duale leerling mag géén gevaarlijke arbeid verrichten, behalve als:
  1. dit noodzakelijk is voor de opleiding (opgenomen in het leerplan) én
  2. je extra preventiemaatregelen neemt én
  3. er is toezicht en begeleiding door een ervaren vakman (de mentor – jijzelf).
  • Verboden taken zijn o.a.:
    • werken in diepe sleuven (>2 m);
    • slopen van gebouwen;
    • besturen van kranen, graafmachines of hefwerktuigen;
    • montage/demontage van steigers;
    • werken met bepaalde houtbewerkingsmachines;
    • werken met kankerverwekkende stoffen, kwartsstof of asbest;
    • las- of snijwerk in besloten tanks.
    • …

! De lijst is niet volledig. De risicoanalyse bepaalt wat wél en niet mag !

  • Verwittig meteen de school en trajectbegeleider.
  • Meld het ongeval aan de verzekering binnen 8 dagen (bij OAO). Bij een SAO doet de school de aangifte.
  • Neem bijkomende acties afhankelijk van de ernst:
    • melding aan Toezicht Welzijn op het Werk bij ernstig of zeer ernstig ongeval;
    • ongevalsverslag opstellen;
    • analyse met preventiedienst en voorstel maatregelen.
  • Recupereer PBM’s en werkkledij
  • Evalueer samen met de trajectbegeleider.
  • Informeer de leerling over werken in de bouw, bouwingroeibanen of instroomtrajecten via Constructiv